M: Wytwarzanie

Wytwarzanie mazanek jest procesem złożonym, wymagającym precyzyjnego planowania oraz zastosowania zarówno tradycyjnych, jak i nowoczesnych metod obróbki drewna. Każdy element instrumentu – korpus, główka, mostek, naciąg i podstrunnica – jest wykonywany zgodnie z określonymi etapami technologicznymi, które zapewniają wysoką jakość oraz zgodność z tradycyjnymi wzorcami.
Proces rozpoczyna się od wytworzenia korpusu, który jest podstawową częścią instrumentu. Deska przeznaczona do tego celu jest mocowana do stołu stolarskiego za pomocą ścisków, a następnie za pomocą szablonu i ołówka nanoszony jest kontur korpusu wraz z szyjką i główką. Wycinanie kształtu zewnętrznego odbywa się przy użyciu wyrzynarki ręcznej, po czym wnętrze korpusu jest opracowywane mechanicznie za pomocą wiertarki z frezami puszkowymi, a następnie ręcznie, przy użyciu dłut stolarskich i papieru ściernego. Po oczyszczeniu wnętrza następuje kontrola grubości ścianek za pomocą suwmiarki i grubościomierza, a końcowe kształtowanie zewnętrzne jest realizowane przy użyciu szlifierki oscylacyjnej i papieru ściernego, co zapewnia odpowiednią fakturę drewna.
Tworzenie główki wymaga szczególnej precyzji, gdyż jest to element wymagający szczegółowego kształtowania. Korpus instrumentu mocowany jest do stołu stolarskiego, a kontur główki nanoszony jest za pomocą szablonu. Zgrubne wycinanie kształtu odbywa się przy użyciu wyrzynarki, dłut i piły ręcznej. Kształtowanie szczegółowe realizowane jest za pomocą zestawu pilników oraz dłut drobnoziarnistych, co umożliwia uzyskanie symetrycznego i estetycznego wyglądu główki. Powierzchnia drewna jest następnie szlifowana wzdłuż słojów w celu uzyskania odpowiedniej faktury.
Mostek instrumentu jest wykonywany z wysoką dbałością o detal. Deska mocowana jest do stołu, a kontur mostka nanoszony za pomocą szablonu. Wycinanie zgrubne realizowane jest piłą tarczową, po czym materiał od wewnętrznej strony mostka jest usuwany dłutami stolarskimi i papierem ściernym. Kontrola grubości odbywa się za pomocą suwmiarki i grubościomierza, a końcowe kształtowanie zewnętrzne realizowane jest przy użyciu szlifierki oscylacyjnej. Szlifowanie wykańczające zapewnia odpowiednią fakturę drewna i przygotowanie mostka do osadzenia na korpusie.
Naciąg instrumentu jest opracowywany podobnie jak mostek. Deska mocowana jest do stołu stolarskiego, kontur nanoszony jest za pomocą szablonu, a zgrubne wycinanie odbywa się piłą tarczową. Materiał od wewnętrznej strony usuwany jest mechanicznie wiertarką i ręcznie przy użyciu dłut oraz papieru ściernego. W procesie końcowym wykonywane są trzy otwory na struny, które wywierca się za pomocą wiertarki. Naciąg jest następnie szlifowany, co pozwala na uzyskanie odpowiedniej jakości wykończenia.
Podstrunnica jest kolejnym kluczowym elementem w konstrukcji mazanek. Proces jej wytwarzania rozpoczyna się od mocowania deski do stołu i nanoszenia konturu za pomocą szablonu. Wycinanie kształtu realizowane jest piłą tarczową, a dalsze usuwanie materiału odbywa się mechanicznie wiertarką oraz ręcznie przy użyciu dłut i papieru ściernego. Kształtowanie zewnętrzne jest realizowane za pomocą szlifierki oscylacyjnej, a powierzchnia podstrunnicy jest szlifowana wzdłuż słojów, aby uzyskać jednolitą fakturę.
W całym procesie wytwarzania mazanek stosowane są różnorodne narzędzia, takie jak piły tarczowe, wyrzynarki, dłuta, pilniki, wiertarki oraz papier ścierny. Precyzyjne pomiary grubości są wykonywane za pomocą suwmiarki i grubościomierza. Drewno wykorzystywane do budowy poszczególnych elementów obejmuje m.in. dąb, orzech, sosnę, lipę i topolę, co zapewnia trwałość oraz odpowiednie właściwości akustyczne instrumentu.
Wytwarzanie mazanek stanowi przykład harmonijnego połączenia tradycyjnych technik stolarskich z nowoczesnymi metodami obróbki, co pozwala na zachowanie autentyczności tego instrumentu oraz wysoką jakość wykonania. Dzięki starannej pracy rzemieślników, mazanki zachowują swoje miejsce jako istotny element polskiego dziedzictwa muzycznego.
Paweł Zawadzki
Zrealizowano przy pomocy środków budżetu Województwa Wielkopolskiego.